काठमाडौँ ।

राजनीति र कर्मचारीहरुका लागि वर्ष २०८० अधिक कष्टकर रहने योग रहेको छ । आम नेपाली समुदायका लागि नयाँ वर्ष भनेको सूर्यले १२ राशिको भ्रमण पूरा गरि पुनः मेष अर्थात् वैशाख महिनामा प्रवेश गर्ने पहिलो दिनलाई नयाँ वर्ष भनेर मनाउने परम्परा रहिआएको छ ।

नेपालमा प्रत्येक वर्ग र समुदायमा नयाँ वर्ष फरक–फरक समयमा मनाउने परम्परा रहिआएको छ । कात्तिकदेखि वैशाख पूर्णिमासम्म विभिन्न समुदायले आआफ्नै परम्परामा नयाँ वर्ष मनाउने परम्परा रहिआएको । नेवार समुदायहरुले कात्तिक महिनामा पर्ने गोवद्र्धन पूजाका दिन नयाँ वर्ष भव्य रुपमा मनाउँछन् भने अङ्ग्रेजी नयाँ वर्ष पुसको मध्यतिर नेपालसहित अन्य देशहरूमा मनाउने परम्परा रहेको छ । यसैगरी गुरुङहरूले पुस १५ गते, थारूले माघ १ गते, तामाङले माघ शुक्ल प्रतिपदामा, शेर्पाले फागुन शुक्ल प्रतिपदामा, वैदिक शास्त्रीय नियमअनुसार चैत्र शुक्ल प्रतिपदादेखि नयाँ सम्वत्सर प्रारम्भ हुनेभएकाले यसै दिनदेखि वैदिक नयाँ वर्ष प्रारम्भ हुने शास्त्रीय नियम रहिआएको छ ।

‘चैत्रे मासि जगद् ब्रह्मा ससर्ज प्रथमेहनि । शुक्लपक्षे समग्रे तु तदा सूर्योदये सति ।’ यस श्लोकको आशयबमोजिम ब्रह्माजीले सृष्टिको प्रारम्भ पनि यसैदिनबाट प्रारम्भ गर्नुभएको हो भन्ने प्रमाण पनि यस श्लोकबाट पुष्टि हुन्छ । त्यस्तै हामीले मान्ने वर्षलाई विक्रम संवत् भन्ने गरिन्छ । विशेषगरी आर्यावर्तका चक्रवर्ती सम्राट् विक्रमादित्यले शकहरूलाई परास्त गरी विजयध्वजा फहराएको दिनको स्मरणमा वैशाख १ गतेबाट उनको नाममा नयाँ वर्ष मनाउन थालिएको र उनको विजयोत्सवलाई चीरस्थायी तुल्याउन विक्रम संवत् र शाके संवत् प्रारम्भ भएको धार्मिक मान्यता रहिआएको छ । विक्रम संवत् र शाके संवत्लाई आधार मानेर अंग्रेजी नयाँ वर्ष मनाउन थालिएको प्रमाणहरु पनि पर्याप्त भेटिएका छन् ।

ज्योतिषीय आधारमा नयाँ वर्ष २०८०
ज्योतिषीय आधारमा नयाँ संवत्सरको फल विचार गर्दा यसवर्ष पिंङ्गल नामक संवत्सर बीस २०८० भरि रहनेछ । नयाँ सम्वत्सरको फल विचार गर्दा समाजमा भय तथा अराजकता अधिक मात्रामा बढ्नेछ । हरेक क्षेत्रमा हुने मूल्य वृद्धिका कारण आम नागरिकले कठिनाई वर्षभरि नै झेल्नुपर्ने देखिएको छ । वर्षामा एकरुपता नहुँदा कतै थोरै त कतै भारि वर्षाका कारण नागरिकले सास्ती भोग्नुपर्ने योग रहेको छ । प्रतिपक्षीहरुले शक्ति प्रदर्शन गरिरहनाले जनताका लागि यो बर्ष कष्टकर रहने संवत्सरको फलमा उल्लेख गरिएको छ ।

यस वर्ष गुरु बृहस्पतिको उदयास्तलाई विचार गर्दा देशका उच्च पदस्त कर्मचारी र राजनीतिक व्यक्तिहरुका लागि अधिक कष्टकर रहने योग रहेको छ । विशेषगरी बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले आफूअनुकुल नियम बनाउन खोज्दा सरकारले कात्तिक मसान्तसम्म निक्कै कठिनाई पनि झेल्नुपर्नेछ । लामो समयदेखि जोखिममा रहेको सेयर बजारमा वर्षभरि उल्लेखनीय सुधार हुने छैन ।

नयाँ संवत्सर प्रारम्भ हुने दिन वर्षको राजा हुने र वैशाख सङ्क्रान्तिको दिन जुनबार पर्छ, बारका अधिपति ग्रह वर्षका मन्त्री हुने शास्त्रीय नियम रहेकोले यसवर्षका राजा (शासनाध्यक्ष) बुध ग्रह वर्षभरि नै राजाको भूमिकामा रहनेछन् । वैशाख १ गते शुक्रबार परेकाले वर्षभरि शुक्र ग्रह मन्त्री पदमा आसीन हुनेछन् । अतः राजा बुध र मन्त्री पदमा शुक्र ग्रहको वर्षभरि नै आधिपत्य रहनेछ ।

राजा बुध र मन्त्री शुक्र ग्रह दुवै शुभग्रह भएकाले यसवर्ष माङ्गलिक कार्यहरूमा बढोत्तरी हुनेछ । धर्म नमान्नेहरु पनि पूजापाठ, धर्मकर्म र परोपकारका मार्गमा लाग्नेछन् । देशमा धार्मिक आन्दोलनको थालनी हुनेछ । खेलकुद तथा मनोरन्जनका क्षेत्रमा निकै अगाडि बढ्ने योग रहेको छ ।

सस्येशमा चन्द्रमाको अधिकार रहने भएकोले दूध तथा तरल पदार्थमा मुल्य वृद्धि भइरहने छ । त्यस्तै धनेशमा सूर्य ग्रहको प्रभाव वर्षभरि नै पर्नेछ । विशेषगरी लुकेर राखिएका धन र बहुमूल्य सामाग्रीहरुको खोजीमा राज्य आफै लागि पर्नेछ । फलेश र दुर्गेशको जिम्मेवारी देवगुरु बृहस्पतिले प्राप्त गरेका छन्, जसका कारण विशेषगरी फलफूलहरुको उत्पादन वृद्धिले गर्दा आम जनता हर्ष, आनन्द र खुसीको जीवनमा रमाउन पाउने सम्भावना छ ।

देशका लागि जगल्लग्न कुण्डलीको प्रभाव
जगल्लग्नकुण्डलीमा लग्नेश तथा दशमेश बुध अष्टम स्थानमा बसी धनभावमा पूर्ण दृष्टि देख्नुलाई शुभ मानिँदैन । आर्थिक रुपमा निकै कमजोरीको सामना गर्नुपर्ने योग रहेको । दीर्घकालिक फाइदा हुने केही ठूलठूला योजनाहरू प्रारम्भ हुनै निकै कठिनाई हुनेछ । धार्मिक, सांस्कृतिक र पारम्परिक कर्म र अनुष्ठानमा भने उल्लेखनी वृद्धि हुनेछ । रेमिट्यान्स र वैदेशिक व्यापारिक कारोबार फस्टाउनेछ । वैदेशिकसम्बन्ध वर्षभरि राम्रो रहनेछ । तर, अध्ययनका लागि बाहिर जानेहरुका लागि यो वर्ष सरकारले अंकुश लगाउने ग्रहयोग निर्माण भएको छ ।

बुध तथा मंगल ग्रहको राशि परिवर्तन योग तथा सूर्य ग्रहमा ग्रहण योग बन्नु चाहिँ राजनीतिकर्मी र शासकहरूका निम्ति नकारात्मक छ । सरकारी र राजनीतिक क्षेत्रबाट भएका निर्णय कार्यान्वयन हुन कठिन हुने र गलत साबित हुने सम्भावना देखिन्छ । दलहरूका बीचमा खिचातानी यथावत् रहनेछ । नेता र प्रशासकले जनतालाई आशलाग्दो योजना, कानुन र व्यवस्था प्रदान गर्न सक्ने छैनन् । असार २५ तथा मंसिर १९ गते राजनीतिक परिवर्तनको सम्भावना रहने योग रहेकाले विशेष सावधानी अपनाउनु पर्नेछ ।

नेपालको बृश्चिक राशि मान्दा वैशाख १५ गतेबाट सत्रु स्थानमा प्रवेश गर्ने बृहस्पति र कात्तिक अन्तिमसम्म राहुसँग गुरुचण्डाल योगमा पर्ने हुँदा झिना–मसिना चुनौती र सम्भावनालाई बोकेर आगामी वर्ष २०८० ले राज्यलाई उन्नतिको नयाँ मार्ग पहिल्याउन निकै मद्दत गरोस् हार्दिक शुभकामना ।

(लेखक सुरेशचन्द्र रिजाल ज्योतिष तथा वास्तुविद् हुन् ।)